Rừng chiều Măng Đen

Tác phẩm: Rừng chiều Măng Đen - Tác giả: Lê Văn Lợi

DIỀU GIẤY TUỔI THƠ

                                            Phạm Tuấn Vũ
Tuổi thơ ai có cánh diều đẹp xinh căng gió. Tuổi thơ tôi và lũ bạn quê ngày ấy chỉ có những con diều nho nhỏ tự tạo và chẳng bao giờ bay cao lên được. Vậy mà bao năm tháng rồi, cánh diều vụng về của một thời đầu trần chân đất ấy vẫn chấp chới hoài trong những giấc mơ.

Lũ chúng tôi lớn lên, lem luốc và lặng thầm. Có đồng quê chiều chiều khói rơm lên trời, có chú nghé ọ thỉnh thoảng vểnh tai ngơ ngác, có những trò đuổi bắt quên cả tháng ngày. Bạn cùng trang lứa ngày ấy chẳng ai biết con diều mua như thế nào. Mà cũng chẳng ai từng một lần bận tâm chúng đẹp ra sao. Vì đơn giản, trong suy nghĩ, chúng tôi chưa bao giờ cho là lại có diều bán sẵn. Chỉ có con diều giấy nho nhỏ tự làm ít khi bay lên được cao và thường hay đứt chỉ. Ai muốn thả diều phải tự làm lấy một con. Vậy mà đã bao mùa hè như thế trôi qua, cánh diều giấy vẫn bay hoài, chở những giấc mơ thơ trẻ lên cao.

MĂNG ĐEN KÝ SỰ

Khu biệt thự Măng Đen (từ internet)

                                             Lê Văn Lợi

        Ngồi sau tay lái một thầy giáo, nhưng thuộc hàng đệ nhất đẳng lái xe, xuôi quốc lộ 24 từ Kon Tum trực chỉ Măng Đen (huyện Kon Plong, Kon Tum).

Ra khỏi thành phố chừng 15km, điểm gây ấn tượng đầu tiên là là Nhà thờ giáo xứ Kon Xơmluh, thuộc thôn Kon Xơmluh, xã Dak Tơre, huyện Kon Rẫy.  Nhà thờ mới khánh thành vào ngày 06.12.2011, rất nguy nga, vững chãi, toạ lạc trên một ngọn đồi thoáng đãng, được phỏng theo mô-típ nhà sàn dân tộc Tây Nguyên. Đẹp, nhưng không ăn nhập với cảnh quan. Cái vẻ lộng lẫy của nó càng làm nổi bật cái nghèo khó, lam lũ của những chiếc nhà sàn nhỏ bé, xộc xệch ở chung quanh. Anh “thầy lái xe” chỉ cho dừng lại chừng mươi phút, đủ “chộp” mấy kiểu ảnh, lại tiếp tục hành trình.

KHOẢNG TRỜI CỦA BA

                                                 Thủy Linh Lung
Nước mắt rơi nhòe khoảng trời nơi khung cửa sổ, nó lặng lẽ bó gối thẫn thờ nhìn chòng chọc vào khoảng không đang bị đốt cháy bởi giậu Dâm Bụt đỏ nhức. Dù đã viên mãn, nhưng nước mắt vẫn lăn dài trên đôi gò má nó cho đến khi thiếp vào giấc ngủ. Trong giấc mơ bé con là khoảng trời hạnh phúc bừng sắc hoa, và niềm vui trên từng nét mặt, nụ cười thân thương.

Dấu vết cựu thời đã nhốt khát khao của ba vào ảo mộng về những chuyến bay. Những chuyến bay qua nẻo đất mới, những chuyến bay mở ra vùng trời mới. Mỗi lần trở về, trên khuôn mặt những người đồng nghiệp của ba là vẻ mệt nhoài bởi thiếu ngủ. Còn ba luôn ôm chầm, công kênh nó lên vai, để nó hít cái mùi mồ hôi khô trên chiếc áo phồng lên trong gió của ba. Ba say sưa kể về những khoảng trời, những vùng đất ba đi qua trước ánh mắt thèm thuồng của nó.

Chùm thơ Chợ đời của Vi Ánh Ngọc

Chợ đời
Chợ đời bán gió mua trăng
ta đem bán những thăng trầm thời gian
chợ đời đoạn khúc quan san
ta chưa mua nổi hành trang cuộc đời.

Chợ đời giông tố muôn nơi
mua đi bán lại cả trời bán buôn
chợ đời nắng cháy mưa tuôn
chênh vênh đứng lặng giữa nguồn suối thơ.

Chợ đời cho đến bây giờ
vẫn vần thơ cũ bơ phờ ngóng trông
chợ đời một khối tơ lòng
ta nghe nặng trĩu những dòng tương tư.

NGUỒN GỐC CỦA TẾT THANH MINH

(THANH MINH TIẾT KHỞI NGUYÊN - 清 明 節 起 源)
                                                                                   Võ Minh Hải

Tết Thanh minh (Thanh minh tiết - 清明節)là ngày lễ rất quan trọng trong văn hoá dân gian, là một trong tám ngày lễ tiết quan trọng theo phong tục Trung Hoa (中華) như: Thượng nguyên 上元 hay còn gọi là Nguyên tiêu 元宵, Thanh minh 清明, Lập hạ 立夏, Đoan ngọ 端午, Trung nguyên 中元, Trung thu 中秋, Đông chí 冬至 và Trừ tịch 除夕.

Thời đoạn của tiết Thanh minh có thế rất dài, trước ngày mồng 5 tháng Tư âm lịch 10 ngày và kéo dài sau đó 8 này (có thuyết nói là 10 ngày). Trong khoảng thời gian gần 20 ngày đó được xem là thuộc vào tiết Thanh minh. Về nguồn gốc của lễ tết này, căn cứ theo truyền thuyết khởi thuỷ bắt nguồn từ lễ Mộ tế 墓祭 của các bậc đế vương thời cổ, về sau dân gian cũng phỏng theo tục ấy. Vào ngày này, người ta thường quét dọn, cúng tế mộ phần của tổ tiên ông bà, từ đó đã hình thành một phong tục đẹp của người Trung Quốc. Tết Thanh minh 清明và Xuân tiết 春節, Đoan ngọ 端午, Trung Thu 中秋 còn được gọi là 04 đại lễ tiết truyền thống của người Hoa. Từ năm 2008, tết Thanh minh đã được nhà nước Trung Quốc công nhận là quốc lễ và toàn dân được nghỉ lễ.

Chùm thơ Chiều mưa của Lê Văn Lợi

KHÔNG ĐỀ

Bắc thang lên hỏi ông trời

Ai xui em đẹp cho tôi dại khờ

Cho nhiều thêm những giấc mơ

Cho dài nỗi nhớ, cho vơ vẩn lòng?

MƯA Ở QUÊ NHÀ 
                     Cho BH 
Hiên ngoài gió lọt song thưa,
Đêm nằm thiếu phụ nghe mưa, ngóng chồng,
Phương xa lòng những thầm mong
Trời nghiêng cho nước đổ dồn về ta.
                     Hà Nội, mạnh thu 2010

NGUỒN GỐC CỦA NGÀY TẾT ĐOAN NGỌ

(ĐOAN NGỌ TIẾT ĐÍCH KHỞI NGUYÊN - 端午節的起源)

                                                                                             Võ Minh Hải

Về nguồn gốc của tết Đoan ngọ端午節, từ trước đến nay đã tồn tại nhiều cách lý giải khác nhau. Từ cuối thời Đông Hán 東漢末年, người ta đã tìm thấy những thư tịch sưu tầm về tết Đoan ngọ, các học giả thời đó cho rằng nguồn gốc của lễ tiết này có liên quan đến sự tưởng niệm thi hào nổi tiếng của nước Sở 楚國- danh nhân văn hoá Khuất Nguyên 屈原. 

Khuất Nguyên, tên là Bình 平sinh vào khoảng năm 280 TCN, là vương công, đại quý tộc của nước Sở. Ông là người có tài năng xuất chúng, “xuất khẩu thành chương, thạo việc giấy tờ” (Tư Mã Thiên) và vô cùng ái quốc. Năm 25 tuổi, ông đã đảm nhận chức vụ Tả đồ 左徒, một cương vị trọng yếu trong bộ máy cai trị, chỉ thấp hơn Tể tướng 宰相 một bậc. Do sớm thành đạt nên Khuất Nguyên đã bị người đời ganh ghét, đố kỵ ngay cả vương phi của vua Sở Hoài Vương 楚懷王 là nàng Trịnh Tụ 鄭袖 cũng tỏ thái độ bất mãn đối với ông. Đương thời, Sở vương là kẻ bất tài, vô đạo, chỉ biết hưởng lạc. Điều đó khiến cho Khuất Nguyên vô cùng lo lắng, ông muốn cải tổ nền chính trị quốc gia, chủ trường liên hợp với các nước khác để ngăn chặn sự ảnh hưởng của nước Tần秦國. Hoài Vương lúc đầu rất tín nhiệm Khuất Nguyên, nhưng về sau vì nghe lời xúc siểm của bọn gian thần, hầu cận nên ngày càng không tin vào những lời khuyên trung thành của Khuất Bình. Vào lúc ấy, cả ba nước Tần 秦, Tề 齊và Sở楚 đều nổi lên tranh bá, giành lấy sự ảnh hưởng đối với các nước nhỏ ở phía Tây, Đông và Nam. Quan viên của nước Sở đã hình thành 02 phái: Thân Tần 親秦 và Thân Tề 親齊. Để thực hiện âm mưu ly gián của mình, nước Tần đã phái Trương Nghi 張儀, một biện sĩ nổi tiếng đến thương thuyết với vua Sở, nước Tần tình nguyện cắt 600 dặm đất tặng cho Sở và yêu cầu nước Sở phải ly khai với Tề, phá bỏ hội ước trước đây của hai nước. Quả nhiên, vua Sở đã trúng kế và tuyên bố tuyệt giao với Tề. Thế nhưng, đến khi nhận đất thì Trương Nghi đã lật lọng nói là chỉ tặng có 06 dặm. Hoài vương tức giận và hạ lệnh phái binh đánh Tần, nhưng bị bại binh ở đất Đan Dương 丹陽 và buộc phải cắt đất bồi thường chiến phí cho Tần.

Ngày hôm nay... ta lướt qua nhau như chưa từng quen biết!

                               Thủy Linh Lung

Đã bao lâu rồi, em cũng không biết nữa, em chỉ biết mình đã quên anh thật rồi thì phải. Từ tận trong tâm can, trong trái tim em, hình ảnh về anh đã nhạt nhoà lắm. Bố bảo em là kẻ vô tâm khi cần, quả là em như thế thật. Thế nhưng sao hôm nay ta lại gặp nhau...

Lặng lẽ gói gém tất cả, lặng lẽ đợi chờ, em đã từng hy vọng anh sẽ chỉ gửi một cái tin hỏi em thế nào? thế nhưng chỉ là ảo vọng. Em đã đợi chờ anh níu kéo, dù em là người cố tình gạt bỏ đi tất cả, thế nhưng ... Em cũng yếu lòng lắm chứ... Và chúng ta mất nhau như thế. Đừng khóc, đừng buồn anh nhé, em biết anh cũng yếu đuối nhưng khi mối quan hệ của chúng ta đã trở nên vô vị và nhạt nhẽo, khi bên anh có quá nhiều người để sẻ chia, để thay em quan tâm anh thì không có một lý do nào cho em ở lại nữa anh nhỉ. Em ra đi không phải vì em yếu đuối, không phải vì em không yêu anh nữa. Em ra đi vì em thấy giờ đây trong mắt anh em không còn quan trọng nữa. Đôi khi em có cảm giác mình bị bỏ rơi, em đã khóc thật nhiều nhưng rồi cũng chỉ mình em với căn phòng giá lạnh.

Chùm thơ Nhân tình của Thủy Linh Lung

NHÂN TÌNH

Ngày thơ bé, bà thường kể cổ tích con nghe,

Bà bảo nhân tình cái ác là người thiện.

Đời chông gai con vấp té,

Mẹ dạy con nhân tình của từ bỏ là miền tin.

Con khóc, tim mình tan chảy,

Cha dạy con tìm tình nhân trong tiếng cười hạnh phúc.

Và giờ đây... khi một mình cô độc,

Con học bài tìm nhân tình bản thân.
Khi... nằm xuống con sẽ là nhân tình của thiên thu.

LỄ HỘI VU LAN KHỞI NGUYÊN VÀ Ý NGHĨA VĂN HÓA

                                                                                        Võ Minh Hải
1. Khởi nguyên của lễ Vu lan

Lễ hội Vu-lan bồn (hay Vu-lan bồn hội 盂蘭盆會,Vu-lan tiết 盂蘭節) là một khái niệm của khu vực Phật giáo Hán ngữ, khởi nguyên có từ trong kinh tạng của Phật giáo. Hai chữ Vu-lan 盂蘭 được chuyển dịch tắt từ chữ Ullambana trong tiếng Phạn, được người Trung Quốc phiên âm là 烏藍婆孥, người Việt căn cứ theo mặt chữ, đọc cụm từ này theo âm Hán-Việt là Ô lam bà noa; hàm nghĩa của cụm từ này là hiếu thuận, cúng dường, báo ân, cứu đảo huyền, giải thoát sự thống khổ. Danh từ Ullambana có gốc động từ Ud-vlamb, nghĩa là “treo (ngược) lên”. Do đó, các nhà ngôn ngữ Trung Quốc đã dịch thành “đảo huyền 倒懸” và gia tăng thêm hàm nghĩa “cứu đảo huyền chi khổ 救倒懸之苦”, tức là cứu nỗi khổ đau bị sa đọa trong địa ngục. Từ Bồn 盆 là chữ Hán, có nghĩa là cái chậu, đồ dùng để chứa đựng.

MẮT PHỐ

                                Thủy Linh Lung

Tôi gọi nơi ấy là đôi mắt của thành phố. Nơi người cũ bỏ rơi những vũ khúc tình si, để hồn ai xa vợi những nỗi lòng khắc khoải đợi mong. Tôi thấy mình chưa đủ lớn để hiểu thấy nhân tình thế thái đa đoan, nhưng tôi hiểu được một phần của mối rối tơ lòng. Từ nơi ấy, đã bao lần tôi ngắm nhìn thành phố tôi khoách những sắc áo khác nhau. Khi chim vào lặng lẽ, ảo mờ của những ngày mù mưa bụi, khi lại chấp chớn trắng những bọt sóng trắng mùa, ngày nắng biếc cả thành phố soi mình vào khung trời lơ lửng thuở Đường thi. Thi nhân làm nên tên ngọn đồi hay chính ngọn đồi đã là một thi nhân rồi đấy.

BIỂN HỒ

                                        Lê Văn Lợi

Chui ra khỏi chiếc xe buýt tuyến Kon Tum – Pleiku vừa dừng lại, đón ngay những hạt mưa lây phây rơi nhẹ lên người. Mát. Dễ chịu. 8 giờ, mặt trời lười biếng còn ngủ nướng nên bức màn mây xam xám vẫn phủ kín, che chở muôn loài.
Đôi mắt Pleiku đến! Ngồi lên xe, nổ máy. Chưa đầy mươi phút, sau khi qua khỏi con đường ngắn rợp bóng thông xanh, một cảnh sơn thủy hữu tình hiện ngay trước mắt: Biển Hồ. Đôi mắt Pleiku chớp chớp mấy cái hỏi có vẻ thách thức: Đẹp chưa? Đành gượng gạo chống chế: Ừ, đẹp. Sở dĩ như vậy, vì trước đây mình hay trêu, chỉ có Quy Nhơn là nhất, còn Giai Lai “chẳng là cái đinh gì”. Mang nỗi ấm ức trong lòng, lần này Đôi mắt Pleiku quyết chí “trả thù” bằng cách cho mình tận mục sở thị “đệ nhất đẳng cảnh quan” phố núi. Dù trong đầu còn đầy ắp óc địa phương chủ nghĩa, không muốn chịu thua Đôi mắt Pleiku, nhưng vẫn phải thốt lên: Đẹp thật! Một cái đẹp không hùng vĩ kiểu thác Đrây Sáp (Dăk Nông), không kiêu sa như Eo Gió (Quy Nhơn), cũng chẳng thướt tha, kiều diễm như Hương giang (Huế); mà đẹp lặng lẽ như đôi mắt buồn sơn nữ.

Chùm thơ Gia đình của Vi Ánh Ngọc

Cổ tích của bà
Tuổi thơ bập bẹ năm mười
ê a tiếng khóc bên lời bà ru
nương quê khói bếp sương mù
đong đưa tiếng võng nắng thu hoen màu.

Ngày xưa cổ tích từng câu
trong veo bà kể… còn đâu bây giờ
chiều nay gió lặng như tờ
con về tìm lại bến bờ thời gian.

Ai đem cổ tích giăng tràn
nấm mồ thấm đất… nghe hàng dương reo.

LỆ PHONG LINH

                                                   Thủy Linh Lung

Những người yêu nhau rồi sẽ trở về cạnh nhau như những con sóng dù phiêu du nơi đâu thì cuối cùng cũng sẽ trở về với bờ cát trắng mà thôi. Chỉ là hãy đợi chờ, hãy tin tưởng

Lớn lên trong tình yêu đong đầy của mẹ bé luôn vu vơ hỏi “ba đâu hả mẹ? sao ba không về với con thế? Có phải vì ba không thương con nữa?”… Những lúc ấy mẹ lại ôm bé vào lòng thủ thỉ rằng một ngày kia ba sẽ trở về với hai mẹ con, và cứ thế bé đợi chờ và hy vọng vào một ngày kia… một ngày kia của tương lai…

Khi bé học cấp hai, bé đọc truyện chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng và bé đã khóc bao lần, trong lòng bé lại thổn thức một hoài vọng được gọi một tiếng ba thân thương… khi nào… khi nào bé sẽ được thốt lên tiếng gọi ấy? Bé ngắm những ngôi sao trên bầu trời và vẽ một khuôn mặt đã mờ nhoà trong kí ức…

Chùm thơ Biển của Phạm Tuấn Vũ

BIỂN HÁT
Chiều nghiêng sóng hát rì rào
Có cô bé nọ nhìn vào biển xanh
Mắt tròn như ngọc long lanh
Xô bờ con sóng khẽ thành lời ca
Cát mềm nâng gót hồng hoa
Có miền cổ tích đi qua dấu hài
Nắng vàng đậu xuống bờ vai
Gió hòa sóng khẽ hát bài du dương
- Này cô bé, chớ buồn vương
Bên em là cả trời thương biển chiều...

VỀ CHỮ NHÂN 仁 TRONG TƯ TƯỞNG CỦA KHỔNG TỬ

                                                                                             Võ Minh Hải
Khổng Tử 孔 子 tên Khâu 丘, tự là Trọng Ni 仲 尼, sinh ngày 1 tháng 11 năm Canh Tuất 庚 戌 (551 TTL) đời Chu Linh Vương 周 靈 王 năm thứ 21 và Lỗ Tương Công 魯 襄 公 năm thứ 22 tại ấp Tu, làng Xương Bình, huyện Khúc Phụ, nước Lỗ (thuộc phía nam tỉnh Sơn Đông – Trung Quốc). Những chi tiết kỹ càng hơn cả về đời sống của ngài là tiểu sử được chép trong quyển XLVII bộ Sử ký 史 記 của Tư Mã Thiên 司 馬 遷.

Khổng tử là người sáng lập ra đạo Nho mà giới nghiên cứu tư tưởng phương Tây gọi là phái Khổng học. Ông là danh sư có ảnh hưởng rất lớn và – điều này mới là điều trọng yếu và duy nhất – là nhà giáo lập trường tư đầu tiên trong lịch sử trung Quốc. Bình sinh, Khổng tử luôn nêu cao tư tưởng Nhân nghĩa, đặc biệt là đức Nhân. Đó là hạt nhân nòng cốt, là con đường đưa ông trở về với nhân bản, với tinh thần nhân văn sâu sắc của văn hoá Trung Hoa, một đặc điểm xuyên suốt trong hệ thống tư tưởng và đó cũng là một yếu tố khẳng định sự trường cửu của tư tưởng Khổng tử qua hàng ngàn năm tồn tại và phát triển.

Tình ca tháng bảy mưa ngâu

                                Thủy Linh Lung

“Khi bạn hát một bản tình ca là bạn đang muốn hát về cuộc tình của mình. Hãy hát đi đừng e ngại, dù hạnh phúc hay dở dang thì cuộc tình ấy cũng là máu thịt của bạn rồi…”

                               (Trịnh Công Sơn)

-         Cái gì không có tuổi? Là trời nè, đất nè, còn gì nữa không ba nhỉ ?

Hồi nhỏ con thường quẩn quanh trong những câu hỏi ngốc nghếch như thế, tự đặt ra những ngõ rối cho mình và cho ba nữa... Cái gì không tuổi? Để rồi con lại ngủ khì trong vòng tay rắn chắc của ba tự lúc nào. Trong giấc mơ con vẫn ướt những giọt lệ buồn…

Mẹ sinh con ra vào tháng bảy, cái tháng mưa Ngâu vân vũ giữa trời. Mưa cười như nụ cười thỏa nguyện cuối cùng của mẹ, mưa nhòa đi những giọt nước mắt của ba, và mưa nuôi con lớn dần với điệu vũ của những mùa lặng lẽ qua. Mưa ngâu chỉ là truyền thuyết nhưng sao cứ mãi vận vào tháng bảy thế nhỉ? Mưa ngâu làm rầu đất trời, héo úa lòng người… nhưng lại cho đời một tháng tám trong veo, tinh khôi đến lạ.

NHỮNG KỶ NIỆM NGÀY ĐẦU GIẢI PHÓNG

                                      Lê Văn Lợi

Khoảng gần trưa ngày 29-3-1975, một cột khói đen ngòm cất lên trụ sở Ủy ban hành chính quận Phù Cát kèm theo một tiếng nổ long trời. Máy bay của chế độ Sài Gòn ném bom phá hủy trụ sở quận sau khi chính quyền tháo chạy.
Lúc đó, tôi đang học lớp 7 trường Trung học Phù Cát (nay là THPT Phù Cát I). Cũng nên kể một chút những hiểu biết về cách mạng của một bộ phận thanh, thiếu niên hồi ấy. Lúc bấy giờ, những thanh thiếu niên sống ở vùng do chế độ Sài Gòn kiểm soát, ngoài con em gia đình cách mạng, còn lại đều hiểu “Việt cộng” qua lăng kính bộ máy tuyên truyền của chế độ Sài Gòn. Với tôi, “Việt cộng” là những người hiếu chiến, chỉ biết chém giết; là những người sống trên rừng, thiếu ăn, gầy gò, “bảy thằng Việt cộng đeo trên tàu đu đủ không gãy” v.v… Vì vậy, trong những ngày tháng 3 (1975) tin thất bại của quân đội Sài Gòn từ Buôn Ma Thuột, Đà Nẵng… dội về, cùng với những lời đồn đoán theo kiểu “Việt cộng về đây sẽ xảy ra cuộc tắm máu”, “Việt cộng sẽ xỏ xâu những người nào có dính líu đến chế độ Sài Gòn ném xuống biển”, “ ai để móng tay dài sẽ bị họ dùng kiềm rút hết”… làm tôi hoang mang cực độ, dù mình không thuộc đối tượng nào trong số đó. Còn suy nghĩ, bao nhiêu năm học hành vứt hết (hồi ấy ở quê tôi những người học đến lớp 7 không nhiều), vì Việt cộng đâu cần chữ nghĩa.

Chùm thơ Tình của Vi Ánh Ngọc

Thơ tình viết cho em

Duyên làm chi trong mắt kẻ tình si

ta chết lịm

đắm đuối lòng mong nhớ

chở trang thơ đi dọc chiều vu vơ

trào dâng mạch nguồn

rung động trái yêu thương.

Thơ tình ta lấp lửng giữa đường

như gãy gánh như bồng bềnh ẩn hiện

trôi vào miền hoang dại

nhào nặn thành rạo rực

thầm thì nhịp tim yêu

đánh thức hồn trinh say đắm dáng yêu kiều.